مزایا و معایب کوبیدن دیسک و صفحه

برخی رانندگان خودروهای صفر، پس از طی مسافتی حدود ۱۰ هزار کیلومتر، با مشکلاتی مانند لرزش دنده و سختی در تعویض آن مواجه می‌شوند. این مسئله در شهرهای پرترافیک، به‌ویژه تهران، بیشتر دیده می‌شود.

علت اصلی بروز این مشکل، استفاده از لنت‌های فابریک بی‌کیفیت توسط خودروسازان داخلی است. این قطعات ضعیف، به سیستم کلاچ آسیب زده و باعث خرابی زودهنگام دیسک و صفحه می‌شوند.

در شرایط عادی، عمر مفید دیسک و صفحه بین ۵۰ تا ۷۰ هزار کیلومتر است. به همین دلیل، برخی رانندگان به‌جای تعویض کامل کیت کلاچ، گزینه‌ی کوبیدن دیسک و صفحه را انتخاب می‌کنند. این روش هزینه‌ی کمتری دارد.

البته درباره‌ی این کار، نظرات متفاوتی وجود دارد. برخی آن را راهکاری اقتصادی می‌دانند و برخی دیگر معتقدند به قطعات آسیب می‌زند. در ادامه، به بررسی کامل مزایا و معایب این روش می‌پردازیم و به این پرسش پاسخ می‌دهیم که: آیا کوبیدن دیسک و صفحه انتخاب درستی است؟

برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله علائم تمام شدن دیسک و صفحه رو مطالعه کنید.

کوبیدن دیسک و صفحه چیست؟

منظور از کوبیدن دیسک و صفحه کلاچ، در واقع تعویض لنتِ فرسوده‌ی صفحه کلاچ با یک لنت جدید است. در این روش، به‌جای تعویض کامل کیت کلاچ، تنها بخش آسیب‌دیده یعنی لنت، بازسازی می‌شود.

برای درک بهتر، باید ابتدا مکانیزم عملکرد کیت کلاچ را بدانیم. در این سیستم، دیسک کلاچ به لنت فشار وارد می‌کند. این فشار باعث چسبیدن لنت به فلایویل می‌شود. هم‌زمان با چرخش فلایویل و میل‌لنگ، نیرو از موتور به شفت ورودی گیربکس منتقل می‌شود.

لنت، به دلیل تماس مداوم با قطعات در حال چرخش، در معرض فشار و اصطکاک زیادی قرار دارد. این شرایط باعث ساییده شدن و نازک شدن سطح لنت می‌شود. در نتیجه، پس از مدتی، لنت نمی‌تواند به‌درستی وظیفه انتقال نیرو را انجام دهد.

در چنین شرایطی، لنت‌کوبی به‌عنوان یک راه‌حل اقتصادی مطرح می‌شود. طی این فرآیند، لنت آسیب‌دیده از صفحه جدا شده و لنت نو جایگزین آن می‌شود. این اقدام می‌تواند مشکل تعویض سخت دنده یا لغزش کلاچ را موقتاً برطرف کند.

با این حال، لنت‌کوبی یک راه‌حل دائمی نیست. در ادامه به بررسی دقیق معایب و محدودیت‌های آن می‌پردازیم.

نحوه کوبیدن صفحه

فرآیند کوبیدن دیسک و صفحه، با باز کردن گیربکس خودرو آغاز می‌شود. این مرحله برای دسترسی کامل به مجموعه دیسک و صفحه کلاچ ضروری است.

در ادامه، تعمیرکار دیسک و صفحه را از موتور جدا می‌کند. سپس لنت کهنه و ساییده‌شده از روی صفحه کلاچ جدا می‌شود. پیش از نصب لنت جدید، سطح صفحه باید تراش‌کاری شود. این کار باعث می‌شود لنت به‌صورت یکنواخت و متعادل درگیر شود و عملکرد بهتری داشته باشد.

پس از آماده‌سازی، لنت جدید با استفاده از چسب حرارتی مخصوص و پرچ‌های مقاوم روی صفحه نصب می‌شود. این چسب از نوع ماده اصطکاکی است که در برابر حرارت بالا مقاومت دارد.

در پایان، مونتاژ مجدد کیت کلاچ و نصب گیربکس انجام می‌شود. این فرآیند نیاز به دقت بالا دارد تا عملکرد صحیح کلاچ پس از کوبیدن تضمین شود.

مزایای کوبیدن دیسک و صفحه

اصلی‌ترین و شاید تنها مزیت کوبیدن دیسک و صفحه کلاچ، صرفه‌جویی در هزینه است. در واقع، این روش نسبت به تعویض کامل کیت کلاچ، اقتصادی‌تر است.

برای مثال، در اسفند ۱۴۰۳، قیمت یک کیت کلاچ کامل برای خودروی پراید بسته به برند، بین ۲.۷ تا ۳ میلیون تومان متغیر است. علاوه‌بر این، اجرت تعویض کیت کلاچ نیز حدود ۹۰۰ هزار تا یک میلیون تومان برآورد می‌شود.

در مقابل، هزینه کوبیدن دیسک و صفحه بسیار پایین‌تر است. به همین دلیل، بسیاری از رانندگان این روش را برای کاهش هزینه‌های تعمیرات ترجیح می‌دهند.

همچنین مطالعه مقاله تست دیسک و صفحه پیشنهاد می‌شود.

معایب کوبیدن دیسک و صفحه

کوبیدن دیسک و صفحه کلاچ با چالش‌هایی همراه است. نخست باید بدانید که این راه‌حل، موقتی است. تجربه کاربران نشان می‌دهد که پس از انجام این فرآیند، معمولاً طی ۱۲ تا ۱۸ ماه دوباره نیاز به تکرار آن یا تعویض کامل کیت کلاچ خواهید داشت.

در ادامه، به دو چالش اصلی در این زمینه اشاره می‌کنیم:

۱. دشواری در یافتن لنت باکیفیت

یکی از مشکلات رایج، نبود لنت با کیفیت در بازار است. استفاده از لنت‌های نامرغوب، شاید در کوتاه‌مدت عملکرد کلاچ را بهبود دهد، اما خیلی زود فرسوده شده و مجدداً دردسرساز می‌شود. همچنین ممکن است ذرات حاصل از سایش لنت، وارد گیربکس شده و به قطعات داخلی آن آسیب بزند.

برخی تعمیرکاران، لنت‌ کوبی را با ضمانت انجام می‌دهند. اما باید توجه داشت که این ضمانت‌ها با گارانتی رسمی کارخانه‌ای متفاوت است. تنها زمانی می‌توان به آن‌ها اعتماد کرد که سابقه و مهارت تعمیرکار برای شما اثبات شده باشد.

در مقابل، برخی کیت‌های کلاچ موجود در بازار دارای گارانتی شرکتی ۶ ماهه هستند که اطمینان بیشتری ایجاد می‌کنند.

۲. اهمیت انتخاب استادکار ماهر

کیفیت لنت‌ کوبی، به تخصص استادکار بستگی دارد. اگر این فرآیند به‌درستی انجام نشود، نه‌تنها در هزینه صرفه‌جویی نمی‌شود، بلکه ممکن است آسیب‌های جدی‌تری به سیستم کلاچ یا گیربکس وارد شود.

در صورتی که لنت جدید با سطح صفحه کلاچ هم‌سطح نباشد، تعادل در مجموعه کلاچ به‌هم می‌خورد. نتیجه این مشکل، لرزش هنگام کلاچ‌گیری و کاهش شتاب خودرو است.

در مواردی نیز، صفحه کلاچ دچار تاب‌برداشتگی می‌شود یا به فنرهای خورشیدی و حتی گیربکس آسیب وارد می‌شود. لنت‌ کوبی غیراصولی می‌تواند عمر مفید دیسک و صفحه را به‌شدت کاهش دهد.

بهترین زمان برای کوبیدن دیسک و صفحه

نباید تصور کرد که در همه موارد می‌توان به کوبیدن دیسک و صفحه به‌عنوان جایگزین تعویض کیت کلاچ اعتماد کرد. قبل از هر اقدامی، بررسی دقیق وضعیت قطعات مختلف کیت کلاچ ضروری است.

تعمیرکار باید اطمینان حاصل کند که فنرهای خورشیدی لق نباشند. صفحه کلاچ نیز نباید در اثر حرارت بالا تغییر رنگ داده یا اصطلاحاً سرخ شده باشد. بلبرینگ کلاچ باید نرم، روان و بدون صدا کار کند. همچنین دیسک کلاچ باید سالم و بدون ترک یا تاب‌برداشتگی باشد.

تنها در صورت تأیید سلامت این اجزا، می‌توان لنت‌ کوبی را به‌عنوان راه‌حلی اقتصادی و موقت، جایگزین تعویض کامل کیت کلاچ دانست.

جمع‌بندی: کوبیدن دیسک و صفحه یا تعویض کامل کیت کلاچ؟

پاسخ به این سؤال که «کوبیدن دیسک و صفحه بهتر است یا تعویض کیت کلاچ؟» به شرایط فنی قطعات و تشخیص تعمیرکار بستگی دارد. برخی کارشناسان فنی، تعویض کامل کیت کلاچ را گزینه‌ای مطمئن و بادوام می‌دانند. در مقابل، تعمیرکاران باتجربه‌ای که به کیفیت کار خود اطمینان دارند، کوبیدن دیسک و صفحه را راه‌حلی اقتصادی و قابل قبول می‌دانند.

در نهایت، انتخاب بین این دو گزینه باید بر اساس وضعیت قطعات، هزینه موردنظر و نظر متخصص انجام شود. اگر سلامت قطعات تأیید شود و لنت کوبی توسط استادکار حرفه‌ای انجام گیرد، می‌توان روی آن به‌عنوان یک راه‌حل موقت حساب کرد.