مزایا و معایب اکتان بنزین
هنگام سوخت‌گیری در پمپ بنزین، غالباً با پیشنهاد خرید مکمل‌های سوخت مواجه می‌شوید. این افزودنی‌ها که در ظروف کوچک پلاستیکی عرضه می‌شوند، با وعده‌ی ارتقای عملکرد موتور، افزایش شتاب و کاهش مصرف سوخت، به یکی از محصولات پرطرفدار بازار خودرو تبدیل شده‌اند.
اما آیا اطلاعاتی در مورد مزایا و معایب اکتان بنزین دارید؟ یا اینکه آیا این افزودنی‌هایی که در جایگاه بنزین عرضه میشود از کیفیت لازم برخوردار هستند و آسیبی به موتور وارد نمی‌کنند؟ این سوالاتی است که همواره در ذهن ما نقش می‌بندد و دائما شاهد این موضوع هستیم هر چندوقت یکبار در شبکه‌های اجتماعی فیلمی در این باب منتشر میشود.
محتوای این گزارش‌ها عموما عدم کیفیت و کلاهبرداری است که غالبا درون بطری‌ها را با بنزین معمولی پر می‌کنند و به قیمت گزاف به صاحبان خوردو تحمیل می‌کنند. متاسفانه با اینکه این موارد اطلاع رسانی دائما در حال انتشار است ولی همواره برخی در دام این افراد گرفتار می‌شوند.
در این مقاله، با نگاهی علمی و بی‌طرف، به بررسی مزایا و معایب اکتان بنزین، نحوه استفاده، زمان مناسب مصرف، و تأثیر آن بر موتور خودرو خواهیم پرداخت. اگر شما هم بین خرید یا عدم استفاده از این محصولات مردد هستید، مطالعه‌ی این مطلب به شما دیدی روشن و کاربردی خواهد داد.
اکتان چیست و چه استفاده‌ای دارد؟
اما در ادامه این مطلب قبل از اینکه در مورد مزایا و معایب اکتان بنزین صحبت کنیم ببینیم اکتان چیست و چه کاربردی دارد!
اکتان در واقع معیاری برای سنجش کیفیت سوخت بنزین و مقاومت آن در برابر احتراق زودرس در موتور است. هرچه عدد اکتان بالاتر باشد، بنزین دیرتر و کنترل‌شده‌تر می‌سوزد و در نتیجه عملکرد موتور بهینهتر، نرم‌تر و بدون کوبش خواهد بود.
بنزین‌هایی با اکتان پایین ممکن است باعث ناک زدن موتور یا کاهش بازدهی آن شوند. به همین دلیل، خودروهای مدرن با نسبت تراکم بالاتر معمولاً به بنزین با عدد اکتان بیشتر نیاز دارند تا احتراق کامل‌تر و مصرف سوخت بهینه‌تری داشته باشند. در اصل، اکتان نشان‌دهنده کیفیت احتراق و سلامت موتور است.
همواره شاهد این موضوع هستیم که بنزین اکثر جایگاه‌ها دارای اکتان پایینی است و همین مسئله به مرور زمان باعث آسیب به بخش‌های مختلف موتور خودرو می‌گردد. استفاده از مکمل سوخت باعث پایداری بهتر و بیشتر در احتراق شده و موتور عملکرد بهتری خواهد داشت اما نه اینکه از مکمل‌های داخل جایگاه استفاده کنید.
پیشنهاد امروز : علت کپ کردن ماشین
“هیچ‌گاه در هنگام بنزین زدن در جایگاه، اگر با قطع شدن نازل مواجه شدید و بلافاصله متصدی به شما پیشنهاد افزودن مکمل داد به هیچ عنوان قبول نکنید زیرا مواد درون آنها هیچگونه استانداردی نداشته و حتی ممکن است خود بنزین باشد.”
مزایا و معایب اکتان بنزین
در ادامه این مطلب بدون هیچگونه چشم داشتی سعی کردیم به مورادی از مزایا و معایب اکتان بنزین اشاره کنیم. آشنایی شما با این موضوع سبب میشود که چه زمانی باید از این محصول استفاده کنید تا بهترین عملکرد را در موتور خودرو شاهد باشید.
مزایای اکتان بنزین
همانطور که می‌دانید بنزین اکثر جایگاه‌ها دارای کیفیت بسیار پایینی است و دلیل آن کمبود اکتان داخل آن است. این موضوع سبب می‌گردد تا احتراق بدرستی صورت نگیرد، تا جایی که میتواند به موتور آسیب وارد کند. برای جلوگیری از چنین مواردی باید از مکمل سوخت یا همان اکتان بنزین استفاده کرد.
وقتی این محلول با بنزین ترکیب می‌گردد، مقاومت سوخت بالا رفته، بنزین دیرتر و کنترل شده می‌سوزد و همین مسئله باعث عملکرد بهتر و نرم‌تر موتور در شرایط مختلف می‌گردد. از جمله مزایای اکتان بنزین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
افزایش عدد اکتان سوخت و بهبود کیفیت احتراق در موتور.
جلوگیری از پدیده ناک یا کوبش موتور (احتراق زودرس سوخت).
افزایش توان و شتاب خودرو به‌ویژه در خودروهای با موتورهای پیشرفته.
بهبود عملکرد موتور در دما و فشار بالا.
کاهش مصرف سوخت در شرایط رانندگی مناسب.
کاهش آلودگی و دود خروجی اگزوز با احتراق کامل‌تر.
افزایش عمر مفید موتور و قطعات داخلی مانند شمع‌ها و سوپاپ‌ها.
مناسب برای خودروهای اسپرت یا توربوشارژر که نیاز به سوخت با اکتان بالا دارند.
افزایش نرمی کارکرد موتور و کاهش لرزش در دورهای بالا.
جلوگیری از رسوب‌گیری در محفظه احتراق و سوپاپ‌ها.
معایب استفاده از اکتان بنزین
در کنار مزایا، استفاده‌ی نادرست یا انتخاب محصول غیراستاندارد میتواند اثرات منفی قابل‌توجهی بر عملکرد خودرو داشته باشد. در ادامه به معایب اکتان بنزین اشاره میشود:
۱. احتمال آسیب به قطعات موتور
برخی مکمل‌های ارزان و بی‌کیفیت حاوی ترکیبات فلزی مانند منگنز (MMT) هستند. این مواد پس از احتراق، رسوبات سختی روی شمع‌ها و سوپاپ‌ها ایجاد می‌کنند که باعث خوردگی، کاهش راندمان و حتی خرابی موتور میشود.
۲. هزینه بالا و تأثیر اندک
اکتان‌های استاندارد معمولاً قیمت بالایی دارند، اما تأثیر آنها در خودروهای سالم و جدید بسیار ناچیز است. به همین دلیل، در بسیاری از موارد صرف هزینه برای این محصولات توجیه اقتصادی ندارد.
۳. ابطال گارانتی خودرو
در برخی موارد، شرکت‌های خودروساز اعلام کرده‌اند که استفاده از مکمل‌های سوخت میتواند موجب ابطال گارانتی خودرو شود؛ به‌ویژه اگر ترکیب مکمل با سوخت باعث ایجاد اختلال در سیستم انژکتور گردد.
۴. تهدیدات زیست‌محیطی
مکمل‌های غیراستاندارد ممکن است حاوی مواد شیمیایی سمی باشند که در فرآیند احتراق به هوا وارد شده و موجب آلودگی محیط زیست و آسیب به سلامت انسان می‌شوند.
۵. بازدهی پایین در سوخت باکیفیت
اگر از بنزین سوپر یا بنزینی با اکتان بالا استفاده می‌کنید، افزودن مکمل نه‌تنها ضرورتی ندارد، بلکه ممکن است باعث تغییر ترکیب شیمیایی سوخت و کاهش کیفیت احتراق شود.
تا اینجای مطلب در مورد مزایا و معایب اکتان بنزین صحبت کردیم، حال ببینیم بهترین زمان استفاده از مکمل بنزین چه وقتی است؟
زمان استفاده از مکمل بنزین
کارشناسان توصیه می‌کنند استفاده از مکمل اکتان تنها در شرایط خاص انجام شود:
زمانی که کیفیت بنزین در منطقه پایین است.
برای خودروهایی با موتور قدیمی یا کارکرد بالا.
هنگام مسافرت‌های طولانی با بار زیاد یا در مناطق کوهستانی.
زمانی که خودرو برای مدت طولانی استفاده نشده و سوخت آن کهنه شده است.
در خودروهای جدید یا خودروهایی که به‌صورت منظم سرویس می‌شوند، استفاده از اکتان بنزین معمولاً ضرورتی ندارد. خب حال ببینیم اگر تصمیم به استفاده از آن را گرفتید نحوه استفاده از اکتان بنزین چگونه است؟
نحوه استفاده از اکتان بنزین
استفاده صحیح از اکتان بنزین، نقش تعیین‌کننده‌ای در نتیجه‌ی نهایی آن دارد. بیشتر رانندگان بدون توجه به دستورالعمل محصول، مکمل را به‌صورت تصادفی داخل باک می‌ریزند؛ در حالی که همین موضوع میتواند باعث بروز مشکلات فنی شود.
زمان اضافه‌کردن: بهترین زمان افزودن اکتان، پیش از سوخت‌گیری است تا با بنزین تازه ترکیب شود و تأثیر بهتری داشته باشد.
میزان مصرف: مقدار مجاز مصرف بر روی بسته‌بندی محصول درج شده است. استفاده بیش از اندازه نه‌تنها تأثیر بیشتری ندارد، بلکه احتمال آسیب به قطعات سوخت‌رسانی را افزایش میدهد.
تناسب با نوع موتور: اکتان مخصوص موتورهای بنزینی با نوع دیزلی متفاوت است. استفاده از مکمل نامناسب میتواند باعث خوردگی یا ناک‌زدن بیشتر موتور شود.
به همین منظور جهت ارائه اطلاعات بیشتر فیلمی در باب مزایا و معایب اکتان بنزین آماده کرده‌ایم و دعوت می‌کنیم تماشا کنید.
نتیجه‌گیری؛ آیا استفاده از اکتان بنزین توصیه میشود؟
در جمع‌بندی باید گفت مزایا و معایب اکتان بنزین به نحوه استفاده و کیفیت محصول وابسته است.
اگر از مکملی استاندارد، دارای تأییدیه و متناسب با نوع موتور استفاده شود، میتواند در بهبود احتراق، کاهش مصرف سوخت و جلوگیری از ناک زدن مؤثر باشد. اما در مقابل، استفاده از محصولات تقلبی یا مصرف بیش از اندازه، نه‌تنها فایده‌ای ندارد بلکه ممکن است هزینه‌های سنگین تعمیر موتور را نیز به همراه داشته باشد.
به طور خلاصه:
در خودروهای جدید و سوخت باکیفیت، استفاده از اکتان ضرورتی ندارد.
در خودروهای قدیمی یا با سوخت ضعیف، مصرف گاه‌به‌گاه میتواند مفید باشد.
همواره از برندهای معتبر و دارای مجوز استفاده کنید.
اکتان بنزین به خودی خود قدرت موتور را افزایش نمیدهد، اما باعث میشود سوخت دیرتر مشتعل شود و احتمال ضربه زدن موتور (ناچ) کاهش یابد. در موتورهایی که نیاز به اکتان بالا دارند، استفاده از بنزین با اکتان مناسب میتواند عملکرد روانتر و بهینهتر موتور را فراهم کند، ولی در خودروهای معمولی اثر ملموسی روی قدرت ندارد.
اگر خودرو شما نیاز به بنزین با اکتان بالا دارد، همیشه از سوخت توصیه‌شده توسط سازنده استفاده کنید. مکمل‌های اکتان یا اکتان بوستر معمولاً در مواقعی که سوخت با اکتان پایین در دسترس است یا برای پاک‌سازی سیستم سوخت استفاده می‌شوند و می‌توان هر چند هزار کیلومتر یکبار یا در طول سفرهای طولانی از آنها استفاده کرد.
اکتان بوستر: مخصوص افزایش عدد اکتان بنزین است و هدف اصلی آن کاهش ضربه موتور و بهینهسازی احتراق است.
مکمل بنزین: ممکن است علاوه بر افزایش اکتان، عملکرد موتور، پاککنندگی انژکتورها و کاهش رسوبات را نیز بهبود دهد. برخی مکملها ترکیبی از چند عملکرد دارند، اما اکتان بوستر معمولاً تمرکز اصلی روی اکتان است.
استفاده بیش از حد اکتان یا مکمل بنزین معمولاً ضرر زیادی ندارد، اما مصرف مداوم و بدون دلیل میتواند هزینه اضافی ایجاد کند و در برخی موارد، افزودنی‌های شیمیایی می‌توانند باعث رسوب در سیستم سوخت شوند. همیشه دستورالعمل تولیدکننده را رعایت کنید.
خیر. بیشتر خودروهای معمولی با بنزین استاندارد (عدد اکتان متوسط) به خوبی کار می‌کنند. خودروهای توربو، موتورهای پیشرفته یا برخی خودروهای اسپرت ممکن است به اکتان بالاتر نیاز داشته باشند تا از ضربه موتور جلوگیری شود.
