بررسی علائم خرابی بلبرینگ چرخ

در یک روز آفتابی خیلی شیک و مجلسی در حاب رانندگی هستید که ناگهان صدای ناهنجاری از سمت چرخها میشنوید. کمی نگران و بلافاصله خودرو را خلاص و در کنار جاده توقف میکنید. سوال اینجاست آیا از علائم خرابی بلبرینگ چرخ اطلاع دارید؟ مشکلی که معمولا بندرت پیش میآید ولی به یکباره فرد را سوپرایز میکند.
مزیت آشنایی با علائم خرابی بلبرینگ این امکان را فراهم میکند قبل از اینکه اتفاق ناگوار و ناخوشایندی رخ دهد از آن پیشگیری کنید. این مورد بخصوص در خودروهای ایرانی خصوصا پژو 405 و پراید بسیار گزارش شده و حتی در خودروهای چینی مثل چانگان، برلیانس و اچ سی کراس.
در این مقاله سعی کردیم به دور از هرگونه زیادهگویی مطلب را به روشی توضیح دهیم تا با مطالعه آن با علائم و عملکرد آن در خودرو آشنا شوید.
وظیفه بلبرینگ چرخ چیست؟
برای آنکه خودرو بتواند بهراحتی حرکت کند، چرخها باید امکان چرخش روان و بدون اصطکاک داشته باشند. در این میان، بلبرینگ چرخ نقشی کلیدی ایفا میکند. این قطعه درون توپی چرخ قرار دارد؛ همان بخشی که چرخ مستقیماً به آن متصل میشود.
بلبرینگ دارای ساچمههای گرد فلزی است که در داخل محفظهای قرار گرفتهاند و به وسیله گریس یا روانکننده مخصوص پوشیده شدهاند. این طراحی باعث میشود تا اصطکاک بین اجزای متحرک به حداقل برسد و گرمای حاصل از حرکت کاهش یابد.
بهطور خلاصه، بلبرینگ چرخ وظیفه تسهیل در حرکت چرخشی چرخها را بر عهده دارد و موجب روانتر شدن حرکت، کاهش استهلاک و جلوگیری از ایجاد صدای اضافی در حین رانندگی میشود. اما در ادامه خواهیم گفت چه چیزی موجب بروز خرابی بلبرینگ چرخ خواهد شد.
بیشتر بخوانید: علت لرزش خودرو هنگام گاز دادن

علائم خرابی بلبرینگ چرخ
در خودرو، قطعاتی که تحرک بیشتری دارند، بیشتر در معرض استهلاک و خرابی قرار میگیرند. بلبرینگ چرخ نیز از این قاعده مستثنی نیست. با گذشت زمان و در اثر عوامل مختلف، ممکن است این قطعه دچار آسیب شود. نکته مهم اینجاست که خرابی بلبرینگ چرخ معمولاً از قبل با نشانههایی قابل شناسایی است؛ تنها کافی است با این علائم آشنا باشید تا پیش از وقوع آسیب جدی، اقدامات لازم را انجام دهید.
از جمله مهمترین علائم خرابی بلبرینگ چرخ میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- صدای ناهنجار از ناحیه چرخها
- چرب شدن قسمت داخلی رینگ چرخ
- کشیده شدن خودرو به یک سمت در هنگام حرکت
- لرزش فرمان بهویژه در سرعتهای بالا
- ساییدگی غیرطبیعی در کنارههای لاستیک
یکی از شایعترین نشانهها، صدایی غیرطبیعی و مداوم است که از سمت چرخها شنیده میشود. این صدا معمولاً بهدلیل خروج گریس یا روانکننده داخلی بلبرینگ است. در صورت آسیب دیدن کاسهنمد یا محفظه بلبرینگ، راه برای نشت روانکننده باز شده و اصطکاک بین قطعات افزایش مییابد.
در چنین شرایطی، چرب شدن اطراف رینگ چرخ یا حتی مشاهده روغن روی قسمت داخلی تایر میتواند نشاندهنده همین مشکل باشد. اگر در این مرحله به خودرو رسیدگی شود، میتوان از پیشرفت خرابی و آسیب به سایر اجزا جلوگیری کرد.
همچنین، انحراف در زاویه چرخ ناشی از خرابی بلبرینگ میتواند باعث شود فشار مضاعفی به بخشی از تایر وارد شده و در نتیجه ساییدگی لبه لاستیک رخ دهد. لرزش فرمان و کشیده شدن خودرو به یک سمت نیز ممکن است نشانه خرابی بلبرینگ باشد، اما باید توجه داشت که این علائم میتوانند در خرابی سایر قطعات مانند سیبک، جلوبندی یا سیستم تعلیق نیز ظاهر شوند. بنابراین، برای تشخیص دقیق، حتماً به یک تعمیرگاه معتبر مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید: صدای تقه از زیر ماشین هنگام حرکت
تست بلبرینگ چرخ جلو
برای تست بلبرینگ چره جلو میتوانید با ابزاری ساده مانند جک خودرو اینکار را انجام دهید. ابتدا خودرو را در محلی مطمئن پارک کنید. ترمز دستی را کشیده و خودرو را در دنده قرار دهید. جک را زیر شاسی خودرو نزدیکترین محل به چرخ قرار دهید. حالا به آرامی ارتفاع خودرو را به اندازه لازم تنظیم کنید تا جایی که چرخ از زمین جدا شود.
خودرو را خلاص کرده و با دست لاستیک را بچرخانید. دقت کنید و ببینید آیا از جانب چرخ صدای غیرمعمولی به گوش میرسد. یا اینکه با مشاهده قسمت مرکزی دور رینگ، شاهد چربی یا گریس هستید. اگر چنین بود قطع به یقین بلبرینگ چرخ دچار مشکل شده و باید در اسرع وقت نسبت به تعویض یا تعمیر ان اقدام شود.
تاثیر خرابی بلبرینگ چرخ برعملکرد خودرو
نادیده گرفتن علائم خرابی بلبرینگ چرخ و ادامه رانندگی با چنین قطعهای میتواند پیامدهای جدی و پرهزینهای بهدنبال داشته باشد. در گام نخست، این خرابی تأثیر مستقیم بر سیستم جلوبندی خودرو و لاستیکها خواهد داشت. فشار و اصطکاک ناشی از عملکرد نامناسب بلبرینگ، بهتدریج منجر به ساییدگی شدید تایرها و در نهایت نیاز به تعویض کامل لاستیک میشود.
از سوی دیگر، خرابی این قطعه میتواند باعث ایجاد اختلال در عملکرد فرمان خودرو گردد. در صورت بیتوجهی و ادامه رانندگی، فرمان دچار آسیب جدی شده و هزینههای سنگینی برای تعمیر آن متحمل خواهید شد.
در موارد حاد، اگر خرابی بلبرینگ به مرحله بحرانی برسد، ممکن است منجر به قفل شدن چرخها شود. چنین وضعیتی میتواند بهویژه در هنگام مسافرتهای جادهای بسیار خطرناک باشد و جان سرنشینان را به خطر بیندازد.
توصیه جدی ما این است: بهمحض مشاهده نشانههای اولیه خرابی بلبرینگ، هرچه سریعتر به تعمیرگاه مراجعه کرده و نسبت به بررسی و رفع مشکل اقدام کنید. پیشگیری از یک حادثه، همیشه بهتر و کمهزینهتر از درمان آن است.
بیشتر بخوانید: کاتالیزور خودرو
راهکارهای جلوگیری از خرابی بلبرینگ چرخ جلو
جلوگیری از خرابی بلبرینگ چرخ جلو نیاز به اقدامات پیچیده یا هزینهبر ندارد، بلکه تنها با رعایت چند نکته ساده و اصولی میتوان از بروز این مشکل جلوگیری کرد:
1. ترک عادتهای نادرست در رانندگی
یکی از اصلیترین دلایل خرابی بلبرینگ، ضربات شدید ناشی از عبور با سرعت از مسیرهای ناهموار، چالهها و دستاندازهاست. رانندگی آرام و کنترلشده، بهویژه در مسیرهای پر از دستانداز، تأثیر زیادی در افزایش عمر مفید بلبرینگ دارد.
2. انجام سرویسهای دورهای
در هر سرویس دورهای خودرو، بررسی سلامت بلبرینگ چرخ را در برنامه خود قرار دهید. مکانیکهای مجرب میتوانند با بررسی صداها، وضعیت چرخش و روانکاری، خرابی احتمالی را در مراحل اولیه شناسایی و از پیشرفت آن جلوگیری کنند.
3. استفاده از قطعات باکیفیت و اصل
کیفیت قطعه مصرفی نقش بسیار مهمی در دوام آن دارد. استفاده از بلبرینگهای باکیفیت و برندهای معتبر، از تکرار هزینهها، خرابیهای زنجیرهای و حتی خطرات جادهای جلوگیری خواهد کرد. قطعات تقلبی، نهتنها عمر کوتاهی دارند، بلکه ممکن است به سیستم جلوبندی و ترمز نیز آسیب وارد کنند.
سؤالات متداول درباره علائم خرابی بلبرینگ چرخ
1. از کجا بفهمیم بلبرینگ چرخ خراب شده است؟
مهمترین نشانه خرابی بلبرینگ، صدای ناهنجار و ممتد از چرخهاست که با افزایش سرعت شدت میگیرد. همچنین لرزش فرمان، کشیده شدن خودرو به یک طرف و چرب شدن دور رینگ از دیگر نشانهها هستند.
2. آیا با بلبرینگ خراب میتوان رانندگی کرد؟
خیر. ادامه رانندگی با بلبرینگ خراب میتواند منجر به آسیب به لاستیک، جلوبندی و حتی قفل شدن چرخها شود که خطرات جدی برای ایمنی خودرو به همراه دارد.
3. چرا بلبرینگ چرخ خراب میشود؟
دلایلی چون ضربه شدید به چرخها (مثلاً عبور سریع از دستانداز یا چاله)، نفوذ آب و گرد و خاک، نصب نادرست یا استفاده از قطعات بیکیفیت میتواند باعث خرابی بلبرینگ شود.
4. آیا بلبرینگ خراب قابل تعمیر است؟
خیر. بلبرینگها معمولاً قطعات یکبار مصرف هستند و در صورت خرابی باید بهطور کامل تعویض شوند. تعمیر آن از نظر فنی و ایمنی توصیه نمیشود.
5. هزینه تعویض بلبرینگ چقدر است؟
هزینه تعویض بسته به نوع خودرو، برند بلبرینگ و دستمزد تعمیرکار متفاوت است. در خودروهای اقتصادی مانند پراید یا پژو ۴۰۵، معمولاً هزینه پایینتری نسبت به خودروهای چینی یا لوکس دارد.
سلام
ببخشید بلبرینگ چرخ پراید را خودم میتونم عوض کنم؟
سلام
اگر لوازم و مهارت کافی داشته باشید مسلما میتونید
صدای بسیار بدی مثل تق تق از سمت چرخ میاد مخصوصا زمانی که فرمون رو میچرخونم
سلام
طبق موردی که گفتین در زمان چرخاندن فرمان صدای تق تق میاد میتونه مشکل از پلوس باشه که باید باز بشه